Bạn đã bao giờ đặt vé máy bay đi quốc tế, tham gia một cuộc họp trực tuyến với đối tác ở châu lục khác, hay đơn giản là theo dõi một sự kiện thể thao trực tiếp từ bên kia địa cầu chưa? Chắc hẳn bạn sẽ phải đối mặt với sự khác biệt về thời gian. Để mọi thứ diễn ra suôn sẻ và không bỏ lỡ những khoảnh khắc quan trọng, thế giới cần một hệ quy chiếu thời gian chuẩn, một “giờ quốc tế”. Vậy, Giờ Quốc Tế được Tính Theo Múi Giờ Số Mấy, và tại sao nó lại quan trọng đến vậy? Hãy cùng tìm hiểu ngay trong bài viết này nhé.
Ngay từ thuở sơ khai, con người đã nhận ra sự cần thiết của việc đồng bộ hóa thời gian. Imagine một thế giới nơi mỗi thành phố, mỗi quốc gia chạy theo một giờ riêng biệt, dựa vào vị trí mặt trời tại địa phương. Điều này tạo ra một sự hỗn loạn đáng kể khi giao thương, liên lạc hay du lịch xuyên biên giới. Đặc biệt khi công nghệ phát triển, các hoạt động toàn cầu ngày càng phổ biến, việc có một hệ thống thời gian chung trở thành yêu cầu cấp bách.
Đây là câu hỏi trọng tâm mà nhiều người thắc mắc. Câu trả lời ngắn gọn là: giờ quốc tế hiện đại, hay còn gọi là Giờ Phối hợp Quốc tế (UTC – Coordinated Universal Time), được tính theo múi giờ số 0, lấy kinh tuyến gốc đi qua Đài Thiên văn Hoàng gia Greenwich, London làm điểm tham chiếu.
Nói cách khác, UTC chính là chuẩn mực thời gian mà cả thế giới cùng dựa vào. Nó giống như một điểm mốc chung, từ đó các múi giờ địa phương khác sẽ được tính bằng cách cộng hoặc trừ đi một số giờ nhất định tùy thuộc vào vị trí địa lý.
Hình ảnh minh họa quả địa cầu với các đường kinh tuyến, đặc biệt nhấn mạnh kinh tuyến gốc và múi giờ số 0 (UTC), thể hiện sự phân chia múi giờ trên thế giới.
Trước khi có UTC, chuẩn mực thời gian quốc tế phổ biến là Giờ Trung bình Greenwich (GMT – Greenwich Mean Time). GMT được thiết lập vào cuối thế kỷ 19 và trở thành hệ thống giờ chuẩn cho phần lớn thế giới, đặc biệt quan trọng cho hàng hải và đường sắt. Kinh tuyến gốc (Prime Meridian) tại Greenwich, Anh, được chọn làm điểm 0 độ kinh độ, và giờ tại đó được lấy làm giờ chuẩn (GMT).
Tuy nhiên, GMT có một nhược điểm cố hữu: nó dựa vào sự quay của Trái đất so với Mặt trời. Mặc dù nghe có vẻ hợp lý, nhưng sự quay của Trái đất không hoàn toàn ổn định và có thể thay đổi nhỏ theo thời gian. Với sự ra đời của đồng hồ nguyên tử – những thiết bị đo thời gian cực kỳ chính xác dựa trên dao động của nguyên tử – một chuẩn thời gian mới, ổn định hơn là cần thiết.
Và thế là, Giờ Phối hợp Quốc tế (UTC) ra đời vào năm 1960 và chính thức được áp dụng rộng rãi từ năm 1972.
Đây là một câu hỏi thường gặp. Về mặt kỹ thuật, UTC và GMT không hoàn toàn giống nhau, dù trong nhiều trường hợp và với mục đích sử dụng hàng ngày, chúng ta thường coi chúng như một.
Sự khác biệt giữa TAI (chỉ dựa trên đồng hồ nguyên tử) và giờ Mặt trời trung bình (phụ thuộc vào sự quay của Trái đất) ngày càng tăng theo thời gian do sự quay của Trái đất chậm lại một chút. UTC được thiết kế để là một “cầu nối” giữa hai hệ thống này: nó có độ ổn định của giờ nguyên tử nhưng vẫn theo kịp giờ thiên văn để tiện lợi cho cuộc sống hàng ngày. Chính vì lý do này, UTC đôi khi cần được điều chỉnh bằng cách thêm vào “giây nhuận” (leap second).
Trong thực tế, múi giờ 0 (kinh tuyến gốc) được gọi là UTC+0. Vào mùa đông ở Bắc bán cầu (khi Anh không áp dụng giờ mùa hè), giờ tại London chính là UTC+0, tức là giống hệt GMT. Vào mùa hè, khi Anh chuyển sang giờ mùa hè (BST – British Summer Time), giờ tại London là UTC+1. Vì vậy, nói GMT thường có nghĩa là UTC+0. Đối với hầu hết các mục đích thông thường, sự khác biệt nhỏ giữa UTC và GMT là không đáng kể và chúng ta có thể coi múi giờ 0 là cả UTC và GMT.
Hình ảnh so sánh đơn giản giữa đồng hồ quả lắc cổ điển (GMT) và đồng hồ nguyên tử hiện đại (UTC), minh họa sự chuyển dịch từ hệ thống cũ sang hệ thống mới.
Việc chọn Greenwich làm kinh tuyến gốc là một quyết định lịch sử và mang tính quốc tế. Vào năm 1884, Hội nghị Quốc tế về Kinh tuyến đã diễn ra tại Washington D.C. với sự tham gia của đại diện từ 25 quốc gia. Mục đích chính là thiết lập một kinh tuyến gốc chung cho toàn thế giới. Trước đó, các quốc gia và thậm chí các tổ chức khác nhau (như các công ty đường sắt) sử dụng các kinh tuyến tham chiếu riêng, gây ra sự nhầm lẫn và khó khăn trong việc lập bản đồ và định vị toàn cầu.
Có nhiều đề xuất về địa điểm cho kinh tuyến gốc, nhưng cuối cùng, Greenwich đã được chọn. Các lý do chính bao gồm:
Sau hội nghị, kinh tuyến Greenwich chính thức trở thành kinh tuyến 0 độ, và giờ tại đó (GMT, sau này là UTC) trở thành giờ chuẩn quốc tế, tức múi giờ số 0.
Bạn có thể nghĩ, tại sao không dùng luôn giờ địa phương? Ai ở đâu dùng giờ đó cho tiện? Thực tế, việc có một giờ quốc tế chuẩn là cực kỳ cần thiết cho rất nhiều hoạt động quan trọng, đặc biệt trong một thế giới kết nối toàn cầu như ngày nay.
Sự khác biệt về múi giờ địa phương là điều hiển nhiên. Khi ở Việt Nam là buổi trưa, ở Mỹ có thể là nửa đêm, ở Úc là buổi chiều, và ở châu Âu là buổi sáng. Nếu không có một điểm chung để quy chiếu, mọi hoạt động phối hợp sẽ trở nên vô cùng phức tạp.
Hãy tưởng tượng việc đặt một cuộc họp video giữa Việt Nam (UTC+7), Anh (UTC+0 hoặc +1), và Mỹ (ví dụ: UTC-5). Thay vì phải liên tục cộng trừ các múi giờ khác nhau, người ta chỉ cần thống nhất giờ họp theo UTC (ví dụ: 14:00 UTC). Từ đó, mỗi bên chỉ việc chuyển đổi từ giờ UTC sang giờ địa phương của mình: Việt Nam là 21:00 (14 + 7), Anh là 14:00 (14 + 0), Mỹ là 09:00 (14 – 5). Đơn giản hơn rất nhiều, phải không?
Việc có một giờ quốc tế chuẩn như UTC mang lại vô số lợi ích:
“Sự ra đời của UTC là một bước tiến quan trọng trong việc chuẩn hóa thời gian toàn cầu,” bà Lê Thị Mai, một chuyên gia về đo lường thời gian tại Viện Đo lường Việt Nam, chia sẻ. “Nó không chỉ phục vụ cho các mục đích khoa học và kỹ thuật mà còn đóng vai trò thiết yếu trong mọi mặt đời sống hiện đại, từ liên lạc đến giao thương quốc tế.”
Như đã nói ở trên, các múi giờ địa phương được tính dựa trên độ lệch so với giờ UTC. Sự lệch này được biểu thị bằng “UTC offset” (độ bù UTC), thường có dạng UTC+X hoặc UTC-Y, trong đó X và Y là số giờ chênh lệch.
UTC offset cho biết một múi giờ địa phương nhanh hơn (dấu +) hay chậm hơn (dấu -) bao nhiêu giờ so với giờ UTC tại kinh tuyến 0 độ. Độ lệch này thường là số nguyên giờ, nhưng ở một số nơi có thể là số bán giờ (ví dụ: UTC+6:30).
Độ bù UTC chủ yếu phụ thuộc vào kinh độ của địa điểm. Về lý thuyết, cứ mỗi 15 độ kinh độ thì thời gian sẽ lệch khoảng 1 giờ so với kinh tuyến gốc (360 độ / 24 giờ = 15 độ/giờ). Các quốc gia thường điều chỉnh ranh giới múi giờ để phù hợp với ranh giới hành chính hoặc địa lý của mình, nên đường ranh giới múi giờ thực tế trên bản đồ không phải lúc nào cũng là đường thẳng theo kinh tuyến.
Ví dụ:
Một yếu tố làm phức tạp thêm việc tính toán múi giờ địa phương là Giờ mùa hè (DST). Ở nhiều quốc gia và khu vực, đồng hồ được chỉnh tiến lên một giờ trong những tháng mùa hè để tận dụng ánh sáng ban ngày và lùi lại một giờ vào mùa đông.
Khi một địa điểm áp dụng DST, UTC offset của nó sẽ thay đổi. Ví dụ:
Việt Nam hiện không áp dụng Giờ mùa hè, nên múi giờ của chúng ta luôn là UTC+7.
Điều này có nghĩa là khi bạn xem giờ UTC để chuyển đổi sang giờ địa phương, bạn cần biết liệu địa điểm đó có áp dụng DST hay không và hiện tại có đang trong giai đoạn DST hay không. May mắn là các công cụ chuyển đổi múi giờ trực tuyến hiện nay thường tự động tính đến yếu tố này.
Mặc dù trong đời sống hàng ngày ở Việt Nam, chúng ta chủ yếu dùng giờ địa phương (UTC+7), nhưng giờ quốc tế UTC lại là “ngôn ngữ” thời gian chung trong rất nhiều lĩnh vực quan trọng mang tính toàn cầu.
Trong ngành hàng không và hàng hải, sự chính xác về thời gian là tối quan trọng cho an toàn và hiệu quả. Tất cả các lịch trình bay, kế hoạch bay, liên lạc giữa phi công/thuyền trưởng với đài kiểm soát không lưu/trung tâm điều khiển đều sử dụng một chuẩn giờ duy nhất để tránh nhầm lẫn. Chuẩn giờ này được gọi là Zulu Time, và Zulu Time chính là Giờ Phối hợp Quốc tế (UTC).
Khi một phi công báo cáo vị trí hoặc thời gian dự kiến đến, họ sẽ nói theo Zulu Time. Đài kiểm soát không lưu trên khắp thế giới, dù ở múi giờ nào, đều hiểu chính xác thời điểm đó. Điều này giúp quản lý không lưu hiệu quả, ngăn ngừa va chạm và đảm bảo tàu bay/tàu biển đi đúng lịch trình.
Thử nghĩ xem điều gì sẽ xảy ra nếu mỗi máy tính, mỗi máy chủ trên internet chạy theo giờ riêng của nó? Việc đồng bộ hóa dữ liệu, giao dịch trực tuyến, ghi lại nhật ký hệ thống (log files) sẽ trở thành một cơn ác mộng.
May mắn thay, phần lớn các hệ thống máy tính và mạng lưới internet trên thế giới đều sử dụng UTC làm chuẩn thời gian nội bộ. Các giao thức mạng quan trọng như NTP (Network Time Protocol) được thiết kế để đồng bộ hóa đồng hồ của máy tính với các máy chủ thời gian dựa trên UTC.
Khi bạn truy cập một trang web hoặc thực hiện một giao dịch online, các máy chủ ghi lại sự kiện đó với dấu thời gian theo UTC. Sau đó, hệ thống có thể dễ dàng chuyển đổi dấu thời gian này sang giờ địa phương của bạn hoặc của bất kỳ ai khác khi cần hiển thị. Điều này đảm bảo tính nhất quán và chính xác cho các hoạt động trực tuyến trên toàn cầu.
Hình ảnh minh họa các máy chủ và thiết bị kết nối internet được đồng bộ thời gian bởi một nguồn chuẩn UTC, thể hiện sự cần thiết của thời gian chuẩn trong thế giới kỹ thuật số.
Trong nghiên cứu khoa học, đặc biệt là thiên văn học, vật lý và các lĩnh vực đòi hỏi đo lường thời gian chính xác, UTC là chuẩn mực không thể thiếu. Các nhà thiên văn học trên khắp thế giới khi quan sát một hiện tượng vũ trụ (như siêu tân tinh, nhật thực) đều ghi lại thời điểm xảy ra theo UTC. Điều này cho phép họ dễ dàng chia sẻ dữ liệu và so sánh kết quả một cách chính xác, bất kể đài thiên văn của họ đặt ở đâu.
Các hệ thống định vị toàn cầu như GPS cũng dựa vào thời gian cực kỳ chính xác được đồng bộ hóa với UTC để tính toán vị trí của người dùng. Các vệ tinh GPS mang theo đồng hồ nguyên tử và phát tín hiệu thời gian theo chuẩn mực này.
Thị trường tài chính hoạt động 24/7 trên toàn cầu, với các sàn giao dịch mở cửa lần lượt ở các múi giờ khác nhau. Để theo dõi dòng tiền, biến động giá cả và thực hiện giao dịch xuyên lục địa một cách chính xác, các tổ chức tài chính và sàn giao dịch đều sử dụng UTC làm giờ tham chiếu. Các báo cáo tài chính, lịch sử giao dịch, và các sự kiện thị trường quan trọng thường được ghi nhận thời gian theo UTC.
Khi các kênh tin tức quốc tế đưa tin về một sự kiện lớn, họ thường đề cập đến thời gian xảy ra theo UTC để khán giả trên khắp thế giới có thể dễ dàng quy đổi sang giờ địa phương của mình. Tương tự, các sự kiện thể thao, giải đấu quốc tế hay các buổi ra mắt sản phẩm toàn cầu cũng thường công bố lịch trình theo giờ UTC.
Nói tóm lại, dù bạn có trực tiếp làm việc với UTC hàng ngày hay không, nó vẫn đang âm thầm đóng vai trò nền tảng, đảm bảo mọi hoạt động mang tính toàn cầu diễn ra nhịp nhàng và chính xác. Giờ quốc tế được tính theo múi giờ số mấy? Đó là múi giờ số 0, là điểm tựa thời gian cho cả thế giới kết nối.
Biết được giờ quốc tế được tính theo múi giờ số mấy và tại sao nó lại quan trọng là một chuyện, nhưng làm thế nào để bạn thực sự sử dụng nó trong cuộc sống hàng ngày khi cần? Rất đơn giản, bạn có thể tra cứu và chuyển đổi giờ UTC sang giờ địa phương (hoặc ngược lại) bằng nhiều cách tiện lợi.
Internet là kho tàng thông tin và các công cụ hữu ích. Có rất nhiều trang web cung cấp thông tin giờ UTC hiện tại và cho phép bạn chuyển đổi giữa UTC và các múi giờ khác.
Hầu hết các hệ điều hành điện thoại thông minh và máy tính đều có tính năng Đồng hồ Thế giới (World Clock). Bạn có thể thêm các thành phố ở các múi giờ khác nhau vào danh sách, bao gồm cả múi giờ UTC (thường được liệt kê là “Coordinated Universal Time” hoặc “London” trong mùa đông). Tính năng này giúp bạn dễ dàng theo dõi giờ ở nhiều nơi cùng lúc.
Nếu bạn thường xuyên đi lại quốc tế hoặc làm việc với các đối tác nước ngoài, một chiếc đồng hồ đeo tay có tính năng World Time có thể rất hữu ích. Những chiếc đồng hồ này cho phép bạn xem giờ của nhiều thành phố (và tương ứng là múi giờ) khác nhau chỉ bằng vài thao tác bấm nút hoặc xoay vành bezel.
“Tôi luôn khuyến khích mọi người dùng UTC làm chuẩn khi lên lịch các cuộc gọi hoặc sự kiện quốc tế,” ông Trần Văn Hùng, một quản lý dự án làm việc với đội ngũ phân tán toàn cầu, cho biết. “Chỉ cần nói ‘chúng ta họp lúc 15:00 UTC’, mọi người ở các nước khác nhau đều biết chính xác giờ đó là mấy giờ ở chỗ họ. Nó loại bỏ rất nhiều sự nhầm lẫn và tiết kiệm thời gian.”
Hình ảnh màn hình máy tính hoặc điện thoại hiển thị trang web hoặc ứng dụng tra cứu giờ UTC và chuyển đổi múi giờ, thể hiện tính tiện lợi của các công cụ này.
Ngoài việc biết giờ quốc tế được tính theo múi giờ số mấy, còn một vài điều thú vị khác về hệ thống thời gian toàn cầu mà bạn có thể chưa biết.
Như đã đề cập, UTC dựa trên đồng hồ nguyên tử (rất ổn định) nhưng vẫn cần giữ gần với giờ thiên văn (phụ thuộc vào sự quay của Trái đất, không ổn định hoàn toàn). Để làm được điều này, đôi khi người ta cần thêm vào một “giây nhuận” cho UTC.
Một giây nhuận được thêm vào cuối tháng 6 hoặc tháng 12 để “kéo” UTC lại gần với giờ thiên văn. Việc này là cần thiết vì sự quay của Trái đất đang chậm lại một chút do lực ma sát của thủy triều. Việc thêm giây nhuận được quyết định bởi Cơ quan Hệ thống Tham chiếu và Xoay Trái đất Quốc tế (IERS).
Tuy nhiên, giây nhuận gây ra một số vấn đề phức tạp cho các hệ thống máy tính và viễn thông, vì chúng không được thiết kế để xử lý việc một phút có 61 giây. Hiện tại, có nhiều tranh luận trong cộng đồng khoa học về việc có nên tiếp tục thêm giây nhuận hay không.
Trong khi kinh tuyến gốc (múi giờ 0) là điểm tham chiếu cho thời gian trong ngày, Đường đổi ngày quốc tế (IDL) là ranh giới nơi ngày thay đổi. Đường này chủ yếu đi theo kinh tuyến 180 độ, đối diện với kinh tuyến gốc.
Khi bạn đi qua Đường đổi ngày quốc tế từ Tây sang Đông (ví dụ: từ châu Á sang châu Mỹ), bạn sẽ lùi lại một ngày. Ngược lại, khi bạn đi từ Đông sang Tây (ví dụ: từ châu Mỹ sang châu Á), bạn sẽ tiến lên một ngày. Đường đổi ngày này không phải là một đường thẳng hoàn toàn theo kinh tuyến 180 độ mà được điều chỉnh ở một số nơi để tránh chia cắt các quốc gia hoặc nhóm đảo.
Về lý thuyết, nếu mỗi 15 độ kinh độ là một múi giờ, sẽ có 24 múi giờ chính. Tuy nhiên, do ranh giới múi giờ được điều chỉnh theo ranh giới địa lý, chính trị, và việc áp dụng giờ mùa hè, số lượng múi giờ thực tế (bao gồm cả các múi giờ bán giờ và múi giờ chỉ lệch 15 hoặc 30 phút so với giờ chuẩn) là nhiều hơn 24. Có khoảng 40 múi giờ khác nhau trên thế giới đang được sử dụng.
Việc hiểu rõ về hệ thống múi giờ và đặc biệt là vai trò của UTC giúp chúng ta nhìn nhận thế giới dưới một góc độ kết nối hơn, nơi thời gian không còn là rào cản quá lớn cho các hoạt động xuyên lục địa.
Qua bài viết này, hy vọng bạn đã có cái nhìn rõ ràng và chi tiết về cách giờ quốc tế được tính theo múi giờ số mấy. Đó chính là múi giờ số 0, dựa trên chuẩn Giờ Phối hợp Quốc tế (UTC). UTC không chỉ là một khái niệm lý thuyết mà là nền tảng thiết yếu cho hàng loạt các hoạt động quan trọng của thế giới hiện đại, từ hàng không, hàng hải, internet cho đến tài chính và khoa học.
Việc hiểu và biết cách tra cứu, sử dụng giờ UTC giúp chúng ta tự tin hơn khi tham gia vào các hoạt động mang tính toàn cầu, lên kế hoạch làm việc hiệu quả hơn với đối tác quốc tế, và không bỏ lỡ những sự kiện quan trọng diễn ra ở bên kia địa cầu.
Lần tới khi bạn thấy một lịch trình được ghi theo giờ UTC, đừng ngần ngại sử dụng các công cụ chuyển đổi để biết chính xác đó là mấy giờ ở địa phương của bạn nhé. Giờ quốc tế là ngôn ngữ thời gian chung của thế giới, và giờ đây, bạn đã nắm rõ hơn về nó rồi đấy!
Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào khác về giờ quốc tế, múi giờ, hay UTC, đừng ngần ngại để lại bình luận bên dưới. Hãy chia sẻ bài viết này nếu bạn thấy nó hữu ích nhé!
Ý kiến của bạn
Tags
Tin liên quan
Tin đọc nhiều
Cùng chuyên mục
Đăng ký nhận tin tức của chúng tôi tại đây
Nhập email của bạn tại đây để nhận tin tức mới nhất của chúng tôi